Veel mensen schrikken als ze plots gekke geluiden uit hun boiler horen. Het getik of geborrel klinkt vaak alsof er iets mis is met het verwarmingselement of dat kalk zich heeft opgehoopt aan de binnenkant. Zulke geluiden ontstaan meestal door luchtbellen en kalkaanslag die de werking van het apparaat verstoren.
Je herkent het vast wel: na het douchen hoor je plots een tikkend geluid. Dit komt doordat er onderin de boiler lucht en waterdamp vrijkomen, die zich proberen een weg te banen door de kalklaag. Ook spanning in het metaal door opwarmen en afkoelen kan metaalgeluiden veroorzaken. Je merkt het extra sterk als je water hard is, want dan stapelt kalk zich sneller op het verwarmingselement.
Gelukkig zijn er oplossingen om dit aan te pakken en je boiler langer mee te laten gaan. Door regelmatig te ontkalken, het expansievat te controleren en lucht uit je systeem te laten, kun je het borrelen verminderen én je energieverbruik verlagen. Zo voorkom je onnodige reparaties, blijft je warme douche lekker en is de kans kleiner dat je middenin de winter zonder warm water zit.
Waarom maakt je boiler tikkende of borrelende geluiden?
Wanneer je boiler begint te tikken of borrelen na het opwarmen, kan dat behoorlijk storend zijn. Dit soort geluiden komt veel voor in woningen met zowel elektrische als gasboilers van merken zoals Vaillant, Intergas, Bosch of Remeha. Experts als Peter Duynstee van de Nederlandse Installatie Vereniging leggen uit dat deze geluiden meestal hun oorsprong vinden in de interactie tussen opgewarmd water, kalkafzettingen, luchtbellen en uitzettende metalen delen.
- Lucht in het systeem: Kleine luchtbellen kunnen circuleren door je boiler wanneer deze opwarmt, wat resulteert in het karakteristieke borrelen en soms tikken. Door deze luchtbelletjes stijgt de druk kortstondig totdat ze zich verplaatsen of oplossen.
- Kalkaanslag: Kalk hecht zich aan het verwarmingselement of tegen de binnenwand van de boiler. Tijdens het opwarmen zet kalk uit en laat soms los, waardoor deze tik-, knap- of borrelgeluiden veroorzaakt worden.
Daarnaast kunnen tikkende geluiden gerelateerd zijn aan de uitzetting en krimp van het metaal, met name in oudere toestellen van bijvoorbeeld Ariston of Inventum. De geluiden zelf zijn doorgaans niet acuut gevaarlijk, maar wijzen meestal op een onderliggend probleem dat aangepakt moet worden om verdere schade te voorkomen.
De impact van kalkaanslag op boilers en geluidshinder
In een regio met relatief hard water zoals Amsterdam of Utrecht bouwt kalk zich sneller op. Kalkafzetting in de boiler, geconstateerd door organisaties als Vitens en Waternet, werkt als een isolatielaag. Hierdoor moet het verwarmingselement extra hard werken, wat leidt tot hogere energiekosten en extra geluid zodra de boiler opwarmt of afkoelt. Kalkdeeltjes die losraken, zakken naar de bodem en kunnen gaan bewegen door het verwarmen en afkoelen van het water.
- Verhoogd energieverbruik: Door een dikke kalklaag wordt warmteoverdracht minder efficiënt. Dat leidt tot langere opwarmtijden en dus meer tikkende geluiden.
- Snellere slijtage: Kalk beschadigt metaal en afdichtingen, waardoor lekkages of permanente verstoppingen kunnen ontstaan. Hierdoor wordt je boiler kwetsbaarder voor schade.
Hoe werkt een boilerventiel en expansievat?
Je boiler is meestal uitgerust met onderdelen zoals een veiligheidsklep, terugslagklep en soms een los expansievat (van fabrikanten als Flamco). Wanneer water wordt opgewarmd, zet het uit. Het boilerventiel zorgt ervoor dat overtollig water veilig wordt afgevoerd en voorkomt ongecontroleerde drukopbouw.
Bij het opwarmen:
- Het expansievat vangt de uitzetting op: Dit voorkomt dat de druk te hoog oploopt en beperkt het risico op tikkende geluiden door spanningen in het metaal.
- De veiligheidsklep treedt in werking: Als de druk boven de limiet komt, laat de klep water ontsnappen wat borrelend en stromend geluid geeft.
Worden deze componenten niet goed onderhouden, dan kunnen kleine defecten extra geluid veroorzaken. Bijvoorbeeld een membraan in het expansievat dat aan het einde van zijn levensduur is, absorbeert de druk niet meer effectief. Ook een verstopte of druppelende klep veroorzaakt geborrel.
Stappenplan: Zo los je tikkende of borrelende geluiden zelf op
Met dit stapsgewijze plan kun je zelf veelvoorkomende oorzaken van geluidsoverlast bij je boiler aanpakken. Dit werkt voor boilers en combiketels van alle courante merken zoals Daalderop, Nefit of Ariston.
- Schakel de stroom of gastoevoer uit: Veiligheid eerst; zet de boiler volledig uit voordat je aan de slag gaat.
- Tap de boiler volledig af: Laat het warme water weglopen en wacht tot het apparaat is afgekoeld.
- Ontlucht het systeem via het ontluchtingsventiel: Hiermee verwijder je luchtbellen die borrelend geluid veroorzaken.
- Spoel de boiler door met schoonmaakazijn of een speciaal ontkalkingsmiddel: Volg de instructies op de verpakking, bijvoorbeeld van HG of Viessmann.
- Controleer het expansievat en het veiligheidsventiel: Vervang deze onderdelen indien ze beschadigd of versleten zijn, let op zichtbare lekkages of een slapt expansievat.
- Zet de gebruiker weer aan en luister: Controleer of de geluiden verminderd of verdwenen zijn. Zijn de problemen niet verholpen, schakel dan een installateur van Loodgieters kwartier in.
Wat kun je doen als het geluid blijft aanhouden?
Blijf je last houden van tikkende of borrelende geluiden na ontluchten en ontkalken, dan kunnen gecompliceerdere problemen spelen. Denk bijvoorbeeld aan interne beschadigingen aan het verwarmingselement, een defect temperatuursensor of een verkalkte boiler met onbereikbare delen. Ook bouwjaar en merk spelen een rol: zo geven oudere modellen van AEG of Ferroli vaker problemen door slijtage. In zulke gevallen is het verstandig om een ervaren loodgieter zoals Loodgieters kwartier te raadplegen.
Preventieve tips tegen boiler geluiden en ongemak
Met goed onderhoud en enkele simpele aanpassingen verleng je de levensduur van je boiler en voorkom je geluidshinder. Grote organisaties zoals Techniek Nederland adviseren hierin een jaarlijkse inspectie.
- Regelmatig ontkalken: In gebieden met hard water minstens twee keer per jaar ontkalken, voorkomt lawaai en bevordert energiebesparing.
- Installatie van een waterontharder: Dit vermindert kalkafzetting aan de binnenkant van je boiler aanzienlijk.
- Periodiek ontluchten: Voorkomt luchtbellen en daarmee borrelende geluiden, vooral na het bijvullen van je verwarmingssysteem.
- Controleer afdichtingen en ventielen: Versleten of lekkende onderdelen direct vervangen om permanente schade en geluidsoverlast te voorkomen.
Wil je definitief af van tikkende of borrelende geluiden uit je boiler? Vraag direct een persoonlijke oplossing voor jouw boilerprobleem aan bij Loodgieters kwartier en voorkom onnodige kosten of stress.
Meest gestelde vragen
1. Waarom maakt mijn boiler een tikkend of borrelend geluid na het opwarmen?
Een tikkend of borrelend geluid uit je boiler ontstaat meestal door kalkafzetting op het verwarmingselement. Bekende merken zoals Nefit, Vaillant en Inventum vermelden in hun handleidingen dat kalk zorgt voor luchtbellen rondom het element, wat borrelgeluiden veroorzaakt tijdens het verwarmen (zie ook Wikipedia over waterkokers en boilers). Ook kan uitzetting van metaal zorgen voor getik. Soms speelt ook luchtopsluiting mee, wat het ontluchten van je systeem noodzakelijk maakt.
De beste oplossing is je boiler periodiek laten ontkalken door een specialist zoals Loodgieters Kwartier. Daarmee voorkom je schade en stroomverspilling. Wil je zelf aan de slag? Lees dan ons uitgebreide stappenplan voor boiler ontluchten en kalkproblemen verhelpen!
2. Komt een tikkende boiler vaak voor bij hard watergebieden in Nederland?
Absoluut! In gebieden met hard water, zoals Amsterdam, Utrecht en delen van Noord-Brabant, is het risico op kalkafzetting significant groter. Experts van het RIVM hebben vastgesteld dat water met een hoge mineralenconcentratie het verwarmingselement van je boiler in korte tijd kan laten verkalken. Daardoor hoor je vaker geborrel en getik na het opwarmen (zie ook Google Knowledge Graph: ‘hard water’).
Regelmatige controle en onderhoud, bijvoorbeeld door Loodgieters Kwartier, voorkomt deze problemen. Wil je weten waar hard water nog meer voor verstoppingen kan zorgen? Ontdek onze tips voor verstopte leidingen voorkomen bij hard water in jouw buurt.
3. Hoe kun je zelf een borrelende of tikkende boiler snel en veilig oplossen?
Je kunt het borrelende geluid aanpakken door je boiler te ontluchten en indien nodig te ontkalken. Zet je boiler eerst uit om veilig te werken. Ontlucht volgens het protocol van het merk (zie de handleiding of slimme online stappenplannen van fabrikanten als Vaillant of Nefit), zodat opgehoopte lucht kan ontsnappen. Kalk verwijder je het beste met speciale ontkalkingsvloeistoffen of -kits van betrouwbare leveranciers als HG of Bison.
Twijfel je of je het zelf aandurft, of blijft het geluid terugkomen? Maak direct een afspraak met Loodgieters Kwartier en laat een ervaren loodgieter je helpen. Check ook eens ons advies over spoedhulp bij boilerproblemen zodat je storing snel verleden tijd is.
