Als je thuis twee of drie kranen tegelijk aanzet, merk je vast dat het water uit de kraan minder hard stroomt. Dat heeft te maken met de waterdruk, de grootte van de leidingen en het leidingnetwerk in je huis. Je waterleiding heeft namelijk maar een bepaalde capaciteit en het verdelen van het water over meerdere tappunten zorgt ervoor dat de druk per kraan omlaag gaat.
Drukverlies bij meerdere openstaande kranen ontstaat wanneer het water door leidingen met weerstand moet stromen. Materialen als koper of kunststof zorgen voor wrijving. Ook bochten, koppelstukken en de lengte van de buizen vergroten de weerstand. Hierdoor neemt de snelheid van het water toe, maar zakt de druk juist op de plekken waar jij het nodig hebt.
Bij moderne woningen speelt de diameter van de buis en zelfs de hoofdwatermeter een rol in het drukverlies. Dit verschijnsel herken je aan de zwakke straal onder de douche als er tegelijk getapt wordt in de keuken. Begrippen als waterdruk, leidingdiameter, splitsingen, weerstand, verbruik en tappunten bepalen allemaal samen waarom waterdruk bij meerdere openstaande kranen snel merkbaar afneemt.
Wanneer je meerdere kranen in huis tegelijk opent, merk je vaak dat de waterstraal uit elke kraan minder krachtig wordt. Dit fenomeen heet drukverlies en komt eigenlijk in elk huishouden voor, van eengezinswoningen in Amsterdam tot appartementen in Eindhoven. Je hebt misschien wel eens iemand horen zeggen: “Zet die kraan even dicht, anders heb ik geen warme douche!” Maar wat gebeurt er nu eigenlijk precies in het leidingnetwerk waardoor die waterdruk afneemt zodra er meer kranen geopend worden?
Definitie van drukverlies bij sanitaire installaties
Drukverlies treedt op wanneer de stroming van water door leidingen weerstand ondervindt. Dit kan binnen je woningnet liggen, maar ook in de hoofdleiding van Vitens, PWN, Dunea of Brabant Water buiten je woning noemt men dit drukverlies. Door meerdere openstaande kranen moet dezelfde hoeveelheid water over een groter aantal aftappunten verspreid worden, waardoor per tap minder druk overblijft. De meeste huizen in Nederland zijn aangesloten op een hoofdleiding die een bepaalde waterdruk garandeert (in de meeste regio’s tussen de 2 en 4 bar), maar zodra je op meerdere punten tegelijk tapt merk je dat deze druk zich verdeelt.
Hoe werkt het proces van drukverdeling?
In je leidingstelsel ervaart water weerstand. Zo werkt het proces als volgt:
- Water wordt aangevoerd: Via de hoofdleiding van het drinkwaterbedrijf komt water je woning binnen.
- Verdeling door het leidingnetwerk: Vanaf de hoofdkraan loopt het water door diverse takken (de leidingen) richting de verschillende tappunten zoals de keuken, badkamer of tuin.
- Meerdere openingen: Als je op meerdere plekken water afneemt, moet het water zich over meer routes verspreiden.
- Weerstand door buizen en koppelingen: Elke bocht, koppeling, vernauwing en elk type leidingmateriaal (denk aan pvc, koper, rvs) zorgt voor extra weerstandsverlies.
- Resultaat: minder druk per kraan: Het debiet, oftewel de hoeveelheid water per seconde, verdeelt zich en daardoor daalt de druk per kraan.
Deskundigen zoals Professor Hans Kopperschmidt van de TU Delft en ingenieurs van Kiwa Technology gebruiken bij hun berekeningen formule’s waarmee de drukverliezen in een installatie nauwkeurig kunnen voorspellen, afhankelijk van factoren als straal, buisdiameter en lengte.
Typen drukverlies bij meerdere openstaande tappunten
Drukverlies kent verschillende vormen, afhankelijk van de situatie:
- Statisch drukverlies: Dit wordt bepaald door het hoogteverschil in het systeem, bijvoorbeeld als het water naar een verdieping gepompt moet worden.
- Dynamisch drukverlies: Dit ontstaat door stroomsnelheid en weerstand in het netwerk van buizen, vooral belangrijk bij gelijktijdig gebruik.
- Drukval door verouderde leidingen: Bij oudere huizen komt het geregeld voor dat kalk- of roestvorming de binnenzijde van leidingen versmalt, waardoor de stroming meer wordt afgeremd.
- Beperkingen in het leidingontwerp: Een leidingnet dat niet ontworpen is op meerdere gelijktijdige gebruikers, bijvoorbeeld met te smalle buizen, heeft sneller met drukverlies te maken.
Praktische voorbeelden van drukverlies thuis
Het effect van drukverlies ervaar je elke dag:
- Douche en wasmachine tegelijk aan: Als iemand doucht en de wasmachine begint met water innemen, zakt je douchestraal.
- Tuinbesproeiing tijdens afwassen: De kraan in de keuken verliest kracht wanneer tegelijkertijd de tuinslang aanstaat.
- Toilet doorspoelen tijdens tandenpoetsen: Jetje merkt dat haar straal tijdens het tandenpoetsen slapper wordt nadat iemand het toilet doorspoelt.
- Appartementencomplex: In een flat kunnen bewoners op de hoogste verdieping last hebben van minder waterdruk bij gelijktijdig gebruik in andere appartementen.
Factoren die drukverlies bij meerdere openstaande kranen beïnvloeden
Verschillende factoren bepalen hoe groot het drukverlies daadwerkelijk is:
- Doorsnede (diameter) van de leidingen: Hoe groter de diameter van je buizen, hoe makkelijker het water kan stromen zonder drukval.
- Lengte en aantal bochten: Elke meter extra leiding en elke bocht betekent meer weerstand, en dus meer drukverlies.
- Type materiaal: Koper, kunststof en verzinkt staal hebben allemaal een andere inwendige weerstand.
- Installatie en ontwerp: Goed ontworpen leidingwerken, bijvoorbeeld met een collectormodel i.p.v. het traditionele T-stukmodel, voorkomen drukverlies.
Veelgestelde vragen over drukverlies en oplossingen
- Kan een hydrofoor of drukverhoger helpen? Ja, een drukverhogingsinstallatie zoals een hydrofoorpomp of technieken van merken als Grundfos of DAB Water Technology kunnen de druk verhogen als de aanvoer onvoldoende blijkt.
- Wat doet een loodgieter tegen drukverlies? Loodgieters van Loodgieters kwartier berekenen optimaal leidingwerk, adviseren over waterverdeler-systemen en vervangen vernauwde leidingen.
Tips om drukverlies bij meerdere openstaande kranen te voorkomen
- Laat je leidingwerk checken en optimaliseren: Regelmatige controle voorkomt verstopping en legt verborgen gebreken bloot.
- Upgrade indien nodig naar dikkere leidingen: Vooral bij renovatie of aanbouw biedt dit toekomstbestendige capaciteit.
Twijfel je waar je drukverlies vandaan komt of wil je met zekerheid een leidingplan dat is afgestemd op jouw woonsituatie? Vraag vrijblijvend een adviesgesprek aan bij Loodgieters kwartier en ontdek hoe je weer geniet van constante waterdruk, zelfs met alle kranen open!
Meest gestelde vragen
1. Waarom neemt de waterdruk af als je meerdere kranen tegelijk openzet?
Wanneer je meerdere kranen in huis opent, wordt de watertoevoer via één leiding verdeeld over verschillende aftakpunten. Volgens het principe van stromingsleer in de installatietechniek – waar ook Wikipedia en het Kenniscentrum Waterleidingbedrijven melding van maken – zorgt deze verdeling voor drukverlies in de leidingen. Dit komt doordat de waterleidingnet zelf een bepaalde capaciteit heeft en de druk zich verdeelt over alle openstaande kranen, net zoals je bij een tuinslang merkt dat de straal afzwakt als je meerdere zijkranen aanzet.
Dit effect wordt versterkt door factoren zoals leidingdiameter, bochten en eventuele storingen of verstoppingen. Wil je weten hoe je drukverlies voorkomt of je waterdruk kunt herstellen in huis? Loodgieters Kwartier helpt je graag verder!
2. Welke rol spelen leidingdiameter en installatie-ontwerp bij drukverlies bij meerdere openstaande kranen?
De diameter van je waterleidingen en het ontwerp van je installatiesysteem zijn essentieel bij het bepalen hoeveel drukverlies je ervaart bij gelijktijdig watergebruik. Smalle leidingen bieden meer weerstand, wat resulteert in snellere drukda lingen als er meerdere kranen worden gebruikt, zoals uitgelegd door installatiespecialist Stefan Wijk van het Uneto-VNI installateursregister en bevestigd op Wikidata. Ook bochten, koppelingen en aftakkingen verhogen de wrijving en dus het drukverlies.
In moderne huizen worden vaak dikkere leidingbuizen toegepast om het comfort te verhogen, maar bij oudere installaties kan het al snel misgaan. Twijfel je over de staat van je installatie? Laat een leiding inspectie uitvoeren door Loodgieters Kwartier voor professioneel advies!
3. Kan drukverlies duiden op een verborgen lekkage of verstopping in het leidingsysteem?
Naast de gebruikelijke hydraulische drukverdeling, kan structureel drukverlies bij openen van meerdere kranen wijzen op technische problemen zoals lekkages of verstoppingen. Volgens de drinkwaternormen van het RIVM en de informatie van de Waterleidingwet kan bijvoorbeeld een gedeeltelijk dichtgeslibde leiding of een lekkende koppeling de waterdruk significant verlagen. Dit merk je als de straal overal in huis opvallend zwak wordt bij gelijktijdig gebruik – pure frustratie!
Heb jij het vermoeden van verborgen lekkage of verstopte leidingen? Voorkom schade en schakel snel hulp in. Lees meer over lekkage opsporen door een expert of ontdek hoe je verstopte leidingen laat ontstoppen door Loodgieters Kwartier.
